Patrząc na wizerunki Buddów, czy bóstw i bodhisattwów, zauważyć można że ich dłonie są ułożone w powtarzające się pozy. Te specyficzne ułożenia dłoni, czy palców nazywane są mudrami.

Słowo mudra poczchodzi z sanskrytu i oznacza pieczęć, znak. Wywodzą się z Azji Środkowej, Ingii i początkowo były używane jako symboliczne gesty wykonywane przez mnichów podczas rytuałów religijnych głównie w buddyźmie.

Konkretne mudry miały miały za zadanie określenie charakteru bóstwa. Widzimy więc na wizerunkach bóstw mudry gniewne (mocy), mudry medytacyjne, mudry ochronne (odegnania lęku), czy mudry związane z nauką.

Do większości mudr wykorzystuje się jednie dłoń oraz palce, ale istnieją mudry w których wykorzystuje sie całe ciało. W jodze mudry łączone są z technikami oddechowymi – pranajamami.
Również w klasycznym tańcu indyjskim pojawiaja się mudry połączone z ruchem ciała, w szczególności ramion oraz odpowiednią mimiką.

Fenomen mudr polega na oparciu gestu w konkretnym żywiole. Każdy z palców dłoni odpowiada za jeden z żywiołów i odpowiednio ustawiając palce oraz całą dłoń jesteśmy w stanie zrównoważyć poszczególne żywioły w swoim ciele, co z kolei w istotny sposób wpływa na nasze zdrowie i samopoczucie.

Kciuk – ogień,
palec wskazujący – powietrze,
środkowy – eter,
serdeczny – ziemia,
mały – woda.

Działanie mudr czasem tłumaczone jest także oddziaływaniem planet, gdzie każdy palec oznacza jedną z nich i ich układy maja za zadanie wprowadzenie harmonii w przepływie energii w ciele.
Ajurweda zaś propaguje pogląd ze dłonie, podobnie jak stopy maja punkty powiązane z narządami w organiźmie człowieka, zaś trzymanie dłoni i palców w konkretny sposób poprzez dotyk (ucisk) oddziaływuje na poszczególne organy (podobnie jak w akupresurze).

Z całą pewnością można powiedzieć, że konkretne gesty dłoni są związane z mową ciała i używay pewnych gestów nieświadomie dając do zrozumienia otoczeniu w jakim jesteśmy nastroju, jaki stan emocjonalny wywołuje w nas temat rozmowy, czy pokazuje naszą kondycję, stan zdrowia. Odwrotnie zaś, przyjmując pewne układy dłoni to my wywieramy wpływ na nasz myśli, nasze emocje.

Mudry mogą być pomocne w wielu kwestiach czy to zdrowotnych, czy emocjonalnych. Mogą przywrócić zdrowie, siłę witalną, wyciszyć, zneutralizować lęki, pomóc w powrocie do równowagi psychicznej. Są też pomocne w rozwoju własnym.

Obecnie jednym z popularniejszych systemów ćwiczeń z mudrami jest ten, opracowany przez Keshav Dev, jogina od lat pracujacego z jogą dłoni. W skład zestawu wchodzi 11 mudr.

Oto lista wszystkich mudr z tego zestawu:

Shanghai Mudra (Mudra Muszli)
Mudra zdrowia znakomicie sprawdzająca sie przy zaburzeniach rytmu serca, zmianach zwyrodnieniowych stawów, pruchnicy oraz łamliwych paznokciach i słabych włosach. Barodzo korzystanie działa także przy alergiach, problemach z gardłem, krtanią i przewlekłym zmęczeniu.
Opis wykonania:
Ręce należy trzymać z przodu klatki piersiowej. Czterema palcami prawej dłoni obejmujemy lewy kciuk, zaś kciuk prawej ręki dotyka opuszki palca wskazującego ręki lewej.

Surabhi mudra (Mudra krowy)
To mudra lecznicza. Harmonizuje wszystkie żywioły w organiżmie, pomaga w łagodzeniu chorób, jest bardzo pomocna przy schorzeniach reumatoidalnych.
Opis wykonania:
Wprostowana palce obu rąk połącz naprzemiennie palce tak by stykały sie opuszkami; mały palec prawej ręki z serdecznym ręki lewej oraz wskazujący palec ręki prawej z środkowym palcem ręki lewej.

Gyan Mudra (Gest Wiedzy)
Pomaga w wielu dolegliwościach, zwłacza w regulacji zaburzeń snu, poprawia koncentracje, przeciwdziała depresji, przygnębieniu, melanholii. Regeneruje i podnosi siły witalne.

Opis wykonania:
Opuszki kciuków łączymy z opuszkami palców wskazujących,zaś pozostałe palce zostają wyprostowane, i lekko nienapięte.

Shunya Mudra (Mudra Nieba)
Pomaga na dolegliwości związane ze słuchem, schorzenia uszu.

Opis wykonania:
Środkowe palce dłoni zginamy w ten sposób by opuszkami dotknęły podstawy kciuka, kciuki zaś delikatnie przytrzymują te palce. Pozostałe palce są wyprostowane lecz nie napięte.

Vayu Mudra (Mudra wiatru)
Ma zastosowanie w problemach ze drżeniem rąk, glowy i rwie kulszowej. Bardzo pomocna w leczeniu choroby Parkinsona.

Opis wykonania:
Palce wskazujące obu dłoni należy oprzeć opuszkiem o nasadę kciuka i lekko kciukiem przytrzymać. Reszta palców pozostaje luźno wyprostowana.

Linga Mudra (Mudra Podnosząca)
Uważa sie ze mudra ta pomaga przy niskiej odporności, częstych preziębieniach i infekcjach. Linga mudra działa rozgrzewająco dzięki czemu nie tylko usuwa nadmiar śluzu w organiźmie ale też redukuje masę ciała.
Jest także dobra na kaca bo pomaga wypalić resztki alkoholu z organizmu.

Opis wykonania:
Dłonie splatamy palcami naprzemnienie, tworząc koszyczek. Palec wskazujący i kciuk jednej ręki stykają sie tworząc obręcz w okół kciuka drugiej. Wolny, wystający kciuk unosimy kierując w górę. Mudrę trzymamy na wysokości splotu słonecznego.

Apan Waju Mudra (Mudra Ratująca Życie)
Można ją stosować przy zawale serca czekając na przyjazd pogotowia.

Opis wykonania:
Łączymy opuszkami kciuk, palec serdeczny oraz środkowy, zaś wskazujący wsówamy pod nie, tak by dotykał podstawy kciuka. Mały palec pozostaje swobodny.

Pran Mudra (Mudra Życia)
Pomaga w odzyskaniu i poprawia siły życiowe, wzmacnia potencjał całego organizmu. Można stosować ja w stanach wyczerpania, przemęczenia oraz na poprawę wzroku.

Opis wykonania:
Opuszki palców serdecznego, małego oraz kciuka złączamy razem. Reszta palców pozostaje swobodnie wyprostowana.

Prithyi Mudra (Mudra ziemi)
Wspiera nas w dobrej samoocenie, pomaga w pozbywaniu sie kompleksów. Dzieła dobrze na stabilność psychiki. Chroni przed negatywnymi wływami.

Opis wykonania:
Łączymy ze sobą opuszkami palec serdeczny oraz kciuk i lekko je dociskamy. Pozostałe palce powinny zostać swobodnie wyprostowane.

Varuna Mudra (Mudra Boga Wód)
Ta mudra jest zalecana dla osób, które w żołądku lub płucach mają za dużo elementu wody (wydzieliny lub śluzu). Pomaga też przy schorzeniach wątrobowych, kolkach i wzdęciach.

Opis wykonania:
składamy mały palec prawej ręki tak, by dotykał podstawy kciuka, którym dociskamy lekko mały palec. Lewa ręka obejmuje prawą od spodu. Kciuk lewej ręki kładziemy na kciuku prawej.

Apan Mudra (Mudra Energii)
Mudra ta ma oczyszcające działanie na wszystkie sfery. Usuwa złe myśli, detoksykuje cały organizm. Porawia nasze relacje zarówno te przyjacielskie, biznesowe jak i intymne. Jest pomocna także w zakażeniach różnego typu.

Opis wykonania:
Wykonujemy ją łącząc opuszki palców środkowego i serdecznego oraz kciuka, reszte pozostawiając luźno wyprostowaną.

Przed ćwiczeniami warto zadbać o dłonie. Tak ja przed ćwiczeniami fizycznymi i przed wykonaniem mudry przydatna jest rozgrzewka. Warto wiec lekko rozmasować i rozluźnić dłonie. Mudry stosujemy kilka razy w ciągu dnia, w cyklach nie dłuższych niż 10-15 minut i tak by całość ćwiczeń nie przekroczyła 45 minut na dzień.
Mudry wykonujamy bez napinania mięśni, z rozluźnioną dłonią, bez wysiłku.

To jaką skuteczność będą miały zależy od konsekwencji w ich wykonywaniu.
Ich wielką zaletą jest możliwość ćwiczenia w dowolnych warunkach. Oczywiście najlepiej jeżeli wykonamy je w stanie pełnego wyciszenia i relaksacji, ale nic nie stoi na przeszkodzie by trzymać mudrę w droge do pracy (o ile to nie my prowadzimy w tym momencie pojazd), czekając w kolejce, w przychodni, czy oglądając film.

Mudra na odchudzanie „Kielich Czandmana”
Opis wykonania:
Czterema palcami prawej dłoni (wskazujący, środkowy, serdeczny) obejmujemy od dołu analogiczne palce lewej dłoni. Kciuki obu rąk swobodnie odchulamy na zewnątrz.

Mudra ta wzmacnia perystatykę jelit, oczyszcza organizm z toksyn.

Mudra dla poprawienia finansów.

Jest przeznaczona dla osób mających problemy ze stałą pracą, lub z niskim wynagrodzeniem. Pomoże także przedsiębiorcą którzy odnotowują częste straty w swoim biznesie.

Opis wykonania:
Wyciągnij ręce przed siebie, skierowana wnętrzem dłoni w górę, a palcami do przodu. Obie dłonie złóż ze sobą tak, jakbyś chciał nabrać w nie wody. Treaz połącz ze sobą w kadej z dłoni palce kciuk, wskazujący i środkowy, zaś palce serdeczny i mały trzymaj złączone ze sobą.